Verbouwing Koningskerk Deventer
De opdracht voor de verbouwing van de Koningskerk in Deventer is verkregen door een architectenselectie die gewonnen is door Van Kooten Architectuur in samenwerking met Roest Architectuur.
Het vraagstuk
Het gebouw was voorheen in gebruik als de katholieke Maria Koninginkerk. De bouwcommissie vroeg ons om een uitnodigend gebouw te ontwerpen wat symbool staat voor de eenheid van de drie gereformeerde kerken. Naast de verbouwing van de kerkzaal was onze opdracht een ontmoetingsruimte, tien bijzalen voor jeugdwerk en vergaderingen, toiletten en een garderobe te realiseren.
toegankelijk en duurzaam zalencentrum naast de kerk
contrasterende architectuur
In eerste instantie dacht de kerk eraan om de bestaande pastorie om te bouwen tot zalencentrum. De pastorie was volgens ons echter niet geschikt vanwege de smalle gangen en de matige staat waarin het verkeerde. Daarom hebben wij voorgesteld om naast de kerk een toegankelijk en duurzaam zalencentrum te realiseren. De nieuwbouw is zo ontworpen dat de voortuin met monumentale bomen behouden blijven. Hier bevindt zich nu de buitenruimte van de kerk die voor activiteiten gebruikt kan worden. De entree van de nieuwbouw is gericht op de brede laan aan de zuidkant, zodat de kerk zich nadrukkelijk verbindt aan de wijk. Vanuit de entree en de ontmoetingsruimte is er een directe zichtlijn richting het liturgisch centrum. Op die manier is voor iedereen letterlijk zichtbaar dat in dit gebouw het Evangelie centraal staat.
Het ontwerp van de nieuwbouw bestaat uit een minimalistisch vormgegeven horizontaal volume. Door de contrasterende architectuur en de beperkte hoogte van de nieuwbouw komt het bestaande kerkgebouw als historisch ‘archetype’ herkenbaar naar voren. De gevels richting de straat zijn voorzien van grote puien onder uitkragende luifels, alsof het een uitsnede is uit een bakstenen sculptuur. De grote glaspartijen geven het gebouw een uitnodigend karakter en tonen iets van het gemeenteleven richting de openbare ruimte. Hierdoor krijgt het zalencentrum een eigen identiteit en blijft er een duidelijk onderscheid zichtbaar tussen de oude kerk en de nieuwbouw.
gecreëerde eenheid
Tegelijk refereert de nieuwbouw op subtiele wijze aan de architectuur van de oude kerk door gebruik te maken van metselwerk in dezelfde kleur, betonlateien boven de kleine ramen en een sterke ritmiek in de raamindeling. De oude kerk en de nieuwbouw versmelten zo tot een eenheid.
interieur & symboliek
Het bestaande kerkgebouw is in de jaren vijftig gebouwd in een Neoromaanse stijl. De binnenzijde was donker en kwam benauwend over. Onze doelstelling was om de bestaande architectuur beter tot zijn recht te laten komen en geschikt te maken voor gereformeerde erediensten. Zo zijn bijvoorbeeld de wanden van de lage zijbeuken wit geschilderd, waardoor de romaanse bogen en de vorm van de kerkzaal duidelijker zichtbaar zijn. Het liturgisch centrum is naar voren gehaald en groter gemaakt om de predikanten en muzikanten dichter bij de gemeente te laten staan. De drie bogen in de nieuwe wand achter het podium sluiten aan bij de romaanse architectuur en refereren aan de drie gereformeerde kerken. Door de bogen asymmetrisch te plaatsen, ontstaat er spanning in de compositie van de verder symmetrische kerkzaal. De akoestiek van de ruimte is door een aantal ingrepen geoptimaliseerd voor zowel klassieke gemeentezang met orgel als voor een muziekteam met elektronisch versterkte geluidsinstallatie.